Suche materiały smarujące – alternatywa dla specjalnych zastosowań
Suche środki smarujące można podzielić na suche materiały smarujące w postaci proszku, warstwy ślizgowe przypominające wosk oraz lakiery ślizgowe zawierające substancje stałe.
Budowa lakierów ślizgowych
Lakiery ślizgowe są to suche materiały smarujące (najczęściej MoS2, grafit lub PTFE) osadzone w organicznym lub anorganicznym środku wiążącym. W celu dystrybucji lakieru ślizgowego dodawany jest rozpuszczalnik, który ulatnia się podczas utwardzania lub schnięcia.
Powlekanie lakierem ślizgowym następuje po starannym przygotowaniu powierzchni przez zanurzenie, natryskiwanie lub malowanie. Sucha warstwa lakieru ślizgowego ma grubość od 10 µm do 20 µm. Jest ona odporna na wysokie obciążenia i ekstremalne temperatury, nie brudzi się i charakteryzuje się wysoką odpornością chemiczną oraz doskonałą, długotrwałą zdolnością
smarowania.
Lakiery ślizgowe stosowane są w wielu dziedzinach techniki, np. do nakrętek, śrub, bolców, podkładek, sprężyn, pierścieni uszczelniających, kół zębatych, prowadnic i wrzecion gwintowanych.
Zalety lakierów ślizgowych w stosunku do klasycznych środków smarujących to:
- smarowanie na sucho bez oleju i smaru,
- czyste smarowanie bez osadzania się brudu,
- możliwe bardzo niskie wartości tarcia,
- odporność na wysokie temperatury,
- brak strat na skutek odparowywania.
- możliwe stosowanie w próżni,
- stabilność fizykochemiczna,
- skuteczność także przy niskich prędkościach poślizgu,
- smarowanie długotrwałe i „dożywotnie”,
- wysoka opłacalność.
Podział suchych materiałów smarujących
Suche materiały smarujące stosuje się w postaci drobnego proszku i można je podzielić pod względem struktury na materiały działające chemicznie i fizycznie. Poniżej wymieniono najczęściej stosowane produkty.
|
MoS2 | Grafit | Fosforan trójwapniowy | Pirofosforan cynku | Wodorotlenek wapnia | Aluminium | Siarczan cynku | Tlenek cynku | Florek wapnia | PTFE | PE |
Działający na strukturę z warstwową strukturą krystaliczną |
■ | ■ | |||||||||
Działający chemicznie |
■ | ||||||||||
Działający chemicznie bez warstwowej struktury krystalicznej |
■ | ■ | ■ | ||||||||
Działający fizycznie z warstwową strukturą krystaliczną |
■ | ■ | ■ | ■ | |||||||
Działający fizycznie bez warstwowej struktury krystalicznej |
■ | ■ |
Siarczan molibdenu MoS2
Najlepsze właściwości smarujące przy parach metali uzyskuje się przy użyciu MoS2 (siarczan molibdenu). Warstwowa struktura krystaliczna i chemicznie działające właściwości na powierzchni metalu zapewniają najniższe wartości tarcia, wysoką zdolność przyjmowania nacisku oraz doskonałą ochronę przed zużyciem. Już bardzo cienkie powłoki gwarantują wyjątkowo nośną warstwę, w której lamele MoS2 wślizgują się w siebie, jak talia kart.