Suche materiały smarujące, lakiery ślizgowe i warstwy ślizgowe
Suche materiały smarujące są używane wszędzie tam, gdzie stosowanie tradycyjnych smarów takich jak smary stałe, oleje lub pasty, jest niemożliwe lub niepożądane.
Suche materiały smarujące – alternatywa dla specjalnych zastosowań
Suche materiały smarujące, lakiery ślizgowe i warstwy ślizgowe jako wysokowydajne smary firmy OKS zapobiegają uszkodzeniom powierzchni. Zapewniają one niezawodne i niewymagające konserwacji smarowanie ciągłe mocno obciążonych elementów maszyn. Ponadto umożliwiają łatwy montaż połączeń śrubowych.
Suche materiały smarujące można podzielić na:
- stałe materiały smarujące w postaci proszku,
- warstwy ślizgowe na bazie wosku,
- lakiery ślizgowe zawierające substancje stałe.
Stałe materiały smarujące (jak MoS2, grafit lub PTFE) to substancje, które z powodu swojej struktury lub właściwości mogą same lub w kombinacji z innymi smarami tworzyć warstwy antyadhezyjne między powierzchniami.
Struktura lakierów i warstw ślizgowych
Lakiery ślizgowe to zawiesiny stałych materiałów smarujących o bardzo małej wielkości cząstek, osadzone w anorganicznym lub organicznym środku wiążącym. Warstwy ślizgowe natomiast bazują na woskach jako substancji antyadhezyjnej.
Wybór środka wiążącego (najczęściej żywice) określa temperatura robocza, przyleganie do powierzchni, twardość i odporność na ścieranie warstwy lakieru ślizgowego, jej stabilność chemiczna oraz stosowana metoda nałożenia.
W celu rozłożenia lakieru ślizgowego/warstwy ślizgowej na powierzchni dodawany jest rozpuszczalnik, który ulatnia się podczas schnięcia. Powoduje on rozpuszczanie środka wiążącego w lakierze ślizgowym lub wosku w warstwie ślizgowej. Udział rozpuszczalnika ma wpływ na powlekanie, lepkość oraz przydatność lakieru ślizgowego/warstwy ślizgowej do danych metod aplikacji. Zależnie od rodzaju środka wiążącego jako rozpuszczalnik stosowane są zarówno aromatyczne i alifatyczne węglowodory, jak i woda.
Porównanie: stałe – płynne smary
Zakres stosowania | Lakier ślizgowy | Olej, smar stały, pasta |
---|---|---|
Próżnia | Bardzo dobrze | Prawie niemożliwe |
Niskie temperatury | Dobrze | Niekorzystnie, zależnie od lepkości |
Wysokie temperatury |
Bardzo dobrze |
Nie nadaje się z powodu strat na skutek parowania |
Niska prędkość |
Mały wpływ |
Źle |
Wysoka prędkość |
Ograniczone |
Dobrze, hydrodynamicznie |
Palność |
Brak w utwardzonej warstwie |
Często wysoka |
Promieniowanie jonizujące |
Dobra tolerancja |
Zła tolerancja |
Zagrożenie dla środowiska |
Bardzo małe |
Kosztowna utylizacja |
Zanieczyszczenie |
Nieznaczne |
Procesy pełzania |
Dosmarowanie |
Niemożliwe |
Możliwe |
Stały materiał smarujący | MoS2 | Grafit | PTFE |
---|---|---|---|
Kolor | Czarny | Czarny | Przezroczysty/Biały |
Temp. robocza (°C) |
-180 do +450 |
-35 do +600 |
-180 do +260 |
Przyleganie do metalu |
+ |
- |
- |
Przewodność elektryczna |
- - |
+ |
- - |
Stabilność chem. |
- |
+ | - |
Zalety |
|
|
|
Właściwości ochrony antykorozyjnej |
umiarkowane |
umiarkowane | dobre |
Działanie i możliwości stosowania lakierów i warstw ślizgowych
Lakiery ślizgowe uniemożliwiają bezpośredni kontakt powierzchni metalowych w zakresie mikro o głębokościach chropowatości 5–10 µm. Bogata oferta stałych materiałów smarujących w lakierach ślizgowych redukuje ponadto ryzyko szkód inicjacji powierzchni materiału w kontakcie ciernym. Dodatkowo lakiery ślizgowe od samego początku ruchu zapewniają częściom maszyn, które pod wysokim obciążeniem osiągają tylko małe prędkości lub wykonują ruchy oscylujące, funkcjonującą warstwę antyadhezyjną między powlekanymi powierzchniami.
Powlekanie warstwą ślizgową zmierza natomiast do stałego współczynnika tarcia w celu niezawodnego montażu połączeń śrubowych. Ponadto lakiery ślizgowe / warstwy ślizgowe można także stosować jako ochronę antykorozyjną, powłoki przeciwdziałające skrzypieniu i przywieraniu. Staranny wybór odpowiednich stałych materiałów smarujących, środków wiążących i dodatków pozwala na opracowanie i produkcję lakierów ślizgowych / warstw ślizgowych dostosowanych do wymagań użytkownika i najróżniejszych zastosowań przemysłowych. Dlatego OKS opracowuje również np. lakiery ślizgowe i warstwy ślizgowe o niskiej zawartości rozpuszczalników i rozpuszczalne w wodzie, aby spełnić rosnące wymagania z zakresu ochrony środowiska i bhp.
Obróbka lakierów i warstw ślizgowych
Lakiery ślizgowe / warstwy ślizgowe firmy OKS nadają się do najróżniejszych materiałów takich jak metale, tworzywa sztuczne i elastomery. Decydujące znaczenie dla długiej żywotności powlekania lakierem ślizgowym / warstwą ślizgową ma obróbka wstępna powierzchni i wybór techniki aplikacji. Lakier ślizgowy / warstwa ślizgowa OKS zachowuje trwałość pod warunkiem, że przestrzegane są wskazówki dot. obróbki wstępnej i powlekania.
Powlekanie następuje po starannym odtłuszczeniu powierzchni metali albo przez zanurzenie, albo natryskiwanie lub malowanie. Sucha, odporna na dotyk warstwa ma grubość od 10 µm do 20 µm. Jest ona dobrze przylegająca, odporna na wysokie obciążenia naciskiem, nie brudzi się i charakteryzuje się, zależnie od produktu, wysoką odpornością chemiczną i odpornością na temperatury do maksymalnie 600°C.
Do masowego powlekania warstwą ślizgową drobnych części np. śrub stosowane są urządzenia bębnowe i wirówki lub metoda zanurzeniowa.
Zanurzanie i wirowanie |
Natryskiwanie | Malowanie | |
---|---|---|---|
K o r z y ś c i |
|
|
|
W a d y |
|
|
|
Przykłady zastosowań
Części armatur, elementy mocujące, uszczelki, kołki, sprężyny, szczelne połączenia, łożyska przegubowe, wrzeciona gwintowane, prowadnice ślizgowe, łożyska ślizgowe, tarcze ślizgowe, części łańcuchów, dźwignie wahliwe, bolce łożyskowe, profile metalowe, obróbka plastyczna metali, nity, śruby, nakrętki, krzywki przełączające, tuleje rozprężne zaciskane, zapadki, wkręty do płyt wiórowych, zawiasy, okucia, części zamków, wały, koła zębate.
Lakiery ślizgowe coraz częściej są stosowane w zakresie artykułów użytkowych.
Zalety smarowania lakierem ślizgowym (zależnie od typu)
- Suche smarowanie ciągłe na sucho bez oleju i smaru stałego
- Również po długich okresach przestoju w pełni skuteczne smarowanie
- Wyjątkowa odporność na nacisk
- Niewrażliwość na pył, brud, wilgoć i wpływy chemiczne
- Umożliwia bardzo małe współczynniki tarcia ze stałym współczynnikiem przyczepności
- Odporność na wysokie temperatury w szerokim zakresie temperatur
- Brak strat na skutek odparowywania i doskonała przyczepność
- Możliwe stosowanie w próżni
- Stabilność fizykochemiczna i odporność na promieniowanie
- Skuteczność także przy niskich prędkościach poślizgu
- Pomoc w docieraniu silników i części przekładni
- Tworzy właściwości pracy awaryjnej
- Długotrwała ochrona antykorozyjna
- Zastępuje powlekanie produktami niebezpiecznymi dla środowiska
- Wysoka opłacalność